'One, Two, Three' (1961) - Bat, bi, hiru

Billy Wilderrek askotan gai serioak ikuspuntu komiko batetik lantzen zituen, hala ere kuriosoa izan zen komedia honekin gertatu zena. Gerra Hotzaren inguruko komedia da "One, Two, Three", 1961an Berlinen grabatutakoa. Kasualitatez, urte horretan, filma grabatu bitartean, Berlingo harresia eraiki zuten; hori dela eta pelikula estreinatu zenean ikusleek ez zuten gatazkaren inguruan barre egiteko gogorik, pelikula porrot bat izan zen eta Wilderrek zenbait kritika jaso zituen. Hala ere, Woody Allenen esaldi batek dioen bezala: "Tragedia eta denbora berdin komedia", eta horrela gertatu zen; "One, Two, Three" komedia 1986an berriro estreinatu zuten, arrakasta handiarekin gainera.

C.R. MacNamara (James Cagney) Berlinen lan egiten du, Coca-Colaren egoitzan. Honen helburua igoera bat lortzea da Londreseko egoitzara joateko. Bere nagusiaren alaba, komunista batekin ezkondu dela esaten diotenean, honen ingurua kaos batean bihurtzen da, joan etorriz betetako komedia bikain bati hasiera emanez.

 BAT! Lan honetan Billy Wilder eta I.A.L Diamond idazlearen arteko elkarlana aurkitzen dugu berriz ere (hauen kolaborazioen artean, "The Apartment", "The Front Page" zein "Some like it hot" ditugu). Batera idatzitako istorioetan komedia generoa jorratu zuten arrakasta handiarekin. Gidoiek ildo narratibo eta egitura sendoa zuten, kasualitatearentzat ez zegoen tokirik. 'One, Two, Three' komedia arina izan behar zuela argi zuten, eta horretarako izenburuak dioena aplikatu zuten: "Bat, bi, hiru", akzio baten ondoren beste bat etorri behar da berehala, atseden unerik gabe, eta horrela ikusten dugu filmean. Lasai hasten den istorio bat gero eta abiadura handiagoa hartzen doa klimaxera heldu arte.

BI! Mendebaldearen eta ekialdearen arteko gatazka ikusten dugu, kapitalismo eta komunismoaren artekoa, kasu honetan Berlin hiria oinarri hartuz. Behin baino gehiagotan Wilderren filmek amerikar eta europar kultura edota gizarteak nahastuta erakusten dituzte, zuzendaria amerikan lan egiten zuen europarra zen eta aukera zuenean bien arteko harreman hori erakusten zuen bere pelikuletan. Beti bezala, Wilderrek bi sistemak, bai kapitalista, bai komunista, zeharka kritikatzen ditu, biak muturreko pertsonaien bidez erakusten dituelako. Bai amerikar kapitalistak bai komunistak hipokrita gisa aurkezten ditu maila berean jarriz, pertsonaietako batek zera esaten du: "Ez zara inoiz kapitalista amerikar bat izango, komunista aberats bat baizik".

HIRU! Ernst Lubistchi egindako  omenaldia dugu pelikula hau, Ninotchka (1939) pelikulari egindakoa. Wilder Ninotchkaren gidoilaria izan zen, pelikula horrek baita komunismo eta kapitalismoaren arteko gatazka erakusten du era komiko erromantikoan. Lubistchen pelikulari egindako erreferentzia nagusiak bi dira: batetik, pixka bat despistatuta dagoen hirukote errusiar komunista baten presentzia; bestetik, komunismo eta kapitalismoaren arteko gatazka arroparen bidez adierazteko erabakia. Ninotchkan Greta Garbok  hainbeste gorrotatzen duen kapitalismoaren tranpan erortzen da,  kapritxoz, txano bat erosten duenean. 'One, Two, Three' pelikulan komunista iraultzaile, gogotsu eta gaztearen eraldaketa ikusten dugu arropa aldaketaren bidez, aristokrata batez "mozorrotzen" dutenean. Azken eszena hau eta pelikularen erdialdera kokatzen den pertsekuzio zoroaren eszena dira, nire ustez, komedia zoro eta dibertigarri honen une hoberenak.