24/6/12

'Once' (2006) - Musikarekiko maitasuna

'Once' ikusi nuenean pelikulaz maitemindu nintzen. Handinahirik gabeko istorio bat, bi protagonisten bizitzen une zehatz bat erakusteko helburua duena. Gutxitan aurkitzen den bitxi txiki bat dugu 'Once'.


Glen Hansard eta Markéta Irgová dira pelikularen protagonistak eta soinu bandaren egileak. Gizonak bere aitarekin xurgatzaileak konpontzen lan egiten du eta aisialdian gitarra hartu eta kalean musika jotzen du diru-estra apur bat lortzeko helburuarekin. Emakumeak, Dublineko kaleetatik arrosak saltzen ditu. Biek bultzada bat behar dute, barruan gordeta duten hori askatzeko ihesbide bat. Aurrera egin behar dute. Apurtutako instrumentuak dira. Konpainiaren beharra dute.

Biek maitasun indartsu bat partekatzen dute, musikarekiko maitasuna. Musika da pelikularen oinarrizko zutabea, protagonisten ihesbidea. Abestien letretan horien sentimenduak, istorioak, iragana edota falta botatzen duten hori islatuta egongo dira.

'Once' pelikularen abestiek eta protagonistek musikarekiko erakusten duten pasioak hasieratik harrapatzen naute beti. Fikzioa izan arren, pelikula dokumental formatutik hurbil dago. Pelikula honen soinu banda nere bizitzaren parte bilakatu da. Proiektu txiki bat izateko asmoarekin jaio zen pelikula honek 2007an Oscar sari bat jaso zuen, 'Falling Slowly' abesti hunkigarriagatik. 'Once' indarrez betetako abestiez inguratuta dagoen bizitza zati bat dugu.



'The Swell Season' (2011) - Erlazio baten amaieraren kronika



Abesti onenaren Oscar saria irabazi eta bost urte geroago, bikotekideak bizitako esperientziaren inguruan dokumental bat grabatu zuen: 'The Swell Season'. Egun batetik bestera, bai Glen bai Marketa ezezagunak izatetik arrakasta nabarmena izatera igaro ziren. Bat-bateko arrakasta horrek euren erlazioan eragina izan zuen. Ametsetako ipuina amaierara heldu zen.

Zuri beltzean grabatuta eta, nola ez, biek konposatutako abestiez lagunduta, 'The Swell Season' dokumental interesgarria da, amesten zuten guztia lortu zuen bikotekide baten bidaia. Glen eta Marketaren ametsa bete egin zen, baina "garesti" ordaindu zuten. Musikarekiko pasioa mantentzen da, abesti bakoitzak barruan gordetzen dituzten sentimendu guztien isla dira, eta abestien letrek banaketa baten kronika agerian uzten dute. Glenek abesterako orduan jartzen duen pasioak eta Marketak abesterakoan igortzen duen gozotasun eta xumetasunak dokumentala hunkigarritasunez betetzen dute. Gomendagarria.

17/6/12

'Moonrise Kingdom' (2012) - Maitasuna hori kolorekoa da



(!) Oscar sariak 2013: Izendapen bat lortu du 'Moonrise Kingdom' pelikulak: Gidoi original onena

Erlazionatutako edukia: Azpitituluak euskaraz

1965.urtean kokatzen da istorioa. Sam eta Suzy maiteminduta dauden nerabeak dira. Bakartiak eta bitxiak, inguruan duten guztia alde batera uztea erabakitzen dute euren "erreinu" propiora ihes egiteko, euren Moonrise Kingdomera alde egiteko. Wes Anderson irudimen handiko zinema zuzendaria dugu. Bere estiloa nahiko definituta dago, pelikula desberdin, original eta koloretsuak zuzendu ohi ditu. Moonrise Kingdom-en Sam eta Suzyrekin batera ordu eta erdiko ihesaldi batean murgiltzen gara.

Sam umezurtza da. "El diluvio de Noé" antzezlanean Suzy ezagutu zuen. Bikoteak urte luze bat eman zuen elkarri gutunak idazten, euren ihes plana antolatu zuten arte. Sam eta Suzyk ihes egingo dute, euren erreinuaren bila. Kontakizun magikoentzat eta maitasunarentzat soilik tokia dagoen erreinu horren bila. Zuzendariak lehenengo maitasunaren inozentzia eta araztasuna erakusten digu pelikulan. Bi gazte ausartak, tokirik aurkitzen ez duten inguru batetik ihesean. Errebeldeak. Bizitzeko gogo ikaragarriak dituzten bi gazte dira pelikularen protagonista.

Wes Andersonen pelikulan agertzen diren helduak aldiz, nerabe protagonistak baino heldugabeagoak dirudite. Magia edota "txispa" galdu dutela dirudi, eguneroko errutinaren erosotasunera ohitu baitira. Sam eta Suzyren eskutik lezio bat jasoko duten helduak dira.


Zuzendari honen pelikuletan koloreak tratamendu berezia duela nabaritzen dugu. Moonrise Kingdom pelikula koloretsua da, bizitzaz betetako pelikula da. Kolore guztien artean horia da nagusitzen dena. Kolore saturazio honek pelikulari ukitu magiko bat gaineratzen dio (beste pelikula bat saturazioaren adibide gisa jarriz, Jean-Pierre Jeunet zuzendari frantsesaren Amelie pelikulan kolore saturazioa ere nabarmena da).

Zuzendariak errutina, sinesgaitza den horrekin nahasten du era eraginkorrean. Oro har, Moonrise Kingdom proposamen desberdin eta originala da. Magiko eta gomendagarria, nerabe ameslarien arteko maitasun istorio bat.

9/6/12

'Winter's Bone' (2010) - Zer kontatu, zer ezkutatu

Ree 17 urteko neska da, Missouritik hurbil dagoen zonalde batean bizi dena. Bere ama gaixorik dago, eta aita kartzelan. Egoera latz horri aurre egiteko Ree bere familiaren buru bihurtuko da, ehizatzen ikasiko du, eguna igaroko du egurra mozten... Goiz batean egoerak txarrera egingo du, sheriffa etxeko atea joka agertzen denean. Ree-ren aita, baldintzapeko askatasuna lortu bezain pronto, desagertu egin da. Honek berme gisa etxea eta inguruko eremua utzi zuen. Reek bere aita laster aurkitzen ez badu, bera eta bere familiak duten guztia galduko dute.

Reek aurrera eramango duen bilaketa atmosfera eraginkor batez lagunduta dago. Bere aitaren desagerpenaren arrazoi posibleen berri dugun heinean, atmosfera gero eta ilunago eta kezkagarriagoa bihurtzen doa. Zuzendariak informazio kantitatea ondo banatu egin du pelikulan zehar. Inguruko jendeak ez dio inoiz dakien guztia Reeri kontatzen, egia ezkutatzen diote. Zuzendariak ondo kalkulatu du zein informazio eman eta zein gorde. Erabaki honek helburu bakar bat du, ikuslearen interesa mantentzea, eta zenbaitetan hau nahastea ere. Lortzen du.

Pertsonai batzuek izaera zalantzagarria dute, etengabe daude ongia eta gaizkiaren arteko muga zeharkatzen. Winter's Bone intriga eta drama nahasten dituen pelikula dugu. Honetan ez dago presarako tokirik. Akzioek euren denbora hartzen dute, pelikulari erritmo geldo baina konstantea emanez, ez da narrazio astuna. Jennifer Lawrencek lan ona egiten du, Oscarretarako izendapen bat lortu zuen eta 'Gosearen Jolasen' protagonista bihurtu aurretik, emakume sendo, independente, ausarta eta biziraulea izan zitekeela erakutsi zuen.

Azpitituluak euskaraz: 'Winter's Bone'



3/6/12

'The Avengers' (2012) - Benetako entretenimendu korala


(!) Oscar sariak 2013: Izendapen bat lortu du 'The Avengers' pelikulak: Ikusizko efektu onenak

Baliteke gaur arte The Avengers, Marvelek bultzatutako proiektu handiena izatea, baita arriskutsuena ere. Indibidualki indar handia duten superheroi desberdinak pelikula batean biltzea ez zen gauza erraza izango, materiala gaizki maneiatuz gero, porrota berehalakoa izango litzateke. Baina zorionez, ez da hori gertatu. Joss Whedonek, pelikularen zuzendariak, produktu on eta entretenigarri bat egitea lortu baitu.

Superheroien pelikulak une gozo bat bizitzen ari dira. Pixkanaka seriotasuna irabazten doaz akzio - azpigenero gisa. Guzti honen "errua" zenbait zuzendarik dute, genero honetako pelikulak ondo egiteko zenbait oinarri zehazten ari diren horiek, hala nola, Christopher Nolan honen Batman-en trilogiarekin, Matthew Vaugh hasieran Kick Ass eta ondoren X-Men: First Class bikainarekin, eta orain, Joss Whedon The Avengersekin. Pelikula guzti hauek publikoa zein kritika bereganatu egin dute. Kalitatezko blockbusterrak dira.

The Avengers entretenimendu itzela da. Ondo egituratutako gidoi bat du eta superheroi zerrenda karismaduna. Pelikularen lehenengo minutuak superheroi hauen artean banatuta daude, modu horretak bakoitza era zuzen eta eraginkorrean aurkeztuz, eta aldi berean, publiko ezezagunarentzat testuinguratuz. Nick Furia superheroi talde bat biltzen du mundua mehatxu posibleen aurrean defendatzeko. Talde honen kide besteak beste Iron Man, Hulk, Thor zein Captain America izango dira. Gaizkiaren kontrako borroka hau, pelikularen hasieran egoen arteko borroka ere bilakatuko da.

Pelikularen maltzurra kasu honetan Loki dugu, Thor boteretsuaren anaia. Azken honek indar gehiago duen arren, ez du Loki karisman gaindintzen. Aktore guztiek ondo betetzen dituzten euren paperak, baina nire ustez, Loki, Iron Man eta  Hulk dira pelikula honen jaun ta jabe. 

The Avengers umore, akzioa eta pasadaz izan arren, munduko boterea kontrolatzen duten horiei zuzendutako kritika nahasten dituen produktu ona da. Ondo zuzendutakoa eta akzio eszena ikusgarriak dituena. Egia da pelikulak ez digula ezer berri kontatzen, baina kontatzen digun hori, ondo kontatzen du. Pelikula zinearen historian irabazi gehien lortu dituen hirugarren pelikulan bilakatu da, soilik Titanic eta Avatar-en atzetik. Bigarren partea 2014.an estreinatuko da.

2/6/12

'Snow White and The Huntsman' (2012) - Korri, Edurnezuri, korri!


(!) Oscar sariak 2013: bi izendapen lortu ditu 'Snow White and The Huntsman' pelikulak: Jantzi onenak eta Ikusizko efektu onenak.

Edurnezuriren inguruko istorioak modan daude gaur egun, bai zine bai telebistan ere. Amerikan egindako bi produkzioetatik, 'Mirror, mirror' eta 'Snow White and The Huntsman', azken hau ikustea erabaki nuen. Grimm anaiek idatzitako ipuina guztiontzat ezaguna da, pelikula honetan epikotasunaren alde egitea erabaki dute, Edurnezuri heroi batean bihurtuz, gizonen beharrik ez duen emakume borrokalari gisa erakutsiz.



Charlize Theron amaorde maltzurraren rolean, Kristen Stewart Edurnezuriren paperean eta Chris Hemsworth ehiztari gisa. Hiru pertsonai hauen inguruan eraikitzen da abenturazko pelikula honen trama. Pelikulak ipuin klasiko baten egitura hartzen du hasieran (narratzaile baten off ahotsa eta guzti); gero pixkanaka Disney faktoriaren fantasiara hurbiltzen doa; azkenean, epikotasunaren eta maitasun triangelu posible baten alde apustu egiteko.

Hiru pertsonai nagusiek (amaordea, ehiztaria eta Edurnezurik) komunean elementu bat dute. Hirurek itxi gabeko zauri bat dute, karga batean bilakatu den iragan bat: betiereko edertasuna lortzearen presio eta nahia, maitatutako pertsona bat galdu izanaren errudun sentimendua eta norbanakoarentzat legitimoa den hori berreskuratzearen beharra. Elementu hauek oinarrizkoak izango dira pertsonai hauen ekintzen zergatiak ulertzeari begira.

Pelikularen elementu indartsuena, nire ustez, estetika da. Amaordearen iluntasuna, Edurnezuriren argi eta araztasunaren aurka. Heriotza bizitzaren kontra. Charlize Theronen lana oso ona da amaorde gisa, honen begiradek zoramena islatzen dute era bikainean. Gustatu zaizkit aurpegi ezagunez betetako zazpi ipotxak, eta  espero ez nuen elementu bat ere, Chris Hemsworth ehiztari gisa. Agertzen diren pertsonai desberdinen artean ehiztariaren rola baliteke hobeto definituta dagoena izatea. Hau da, honen ekintzak baldintzatzen edo motibatzen dituzten arrazoien berri dugu, adibidez, Edurnezuri laguntzeko oinarrian dagoen benetako arrazoia zein den. Sinesgarriak, edo gutxienez ulergarria da honen jokabidea.


Edurnezuri heroi epiko gisa da guztiz konbentzitu ez nauen elementua, edo hobeto esanda, Kristen Stewart. Indarra falta zaio Joan d'Arc-en isla izateko helburuarekin jaio zen Edurnezuriren bertsio berri honi. Borrokalaria da bai, baina intentsitatea falta zaio, bai interpretazioan bai honen gatazkaren garapenean ere. Pelikula benetan epikoa den atalera ailegatu arte, ibilbide luzeegi eta geldo bat egiten dugu Edurnezurirekin batera. Hori da, nire ustez, pelikularen ahulezia nagusia. Hastea kostatzen zaio, metrajea aurrera egin ahala erritmoa irabazten doan arren, epikotasuna berandu ailegatzen da. Hala ere, pelikula ez dago gaizki, entretenitzea lortzen duelako.

Azpitituluak euskaraz: Snow White and The Huntsman